Ademruimte voor het milieu

29 November 2014

Wil je ons programma-onderdeel "MILIEU"  afdrukken? Klik dan hier om de pdf te downloaden Inhoud:Een groen energiebeleid, klimaatneutraal Merelbeke

Verkavelingsstop

Zuiver water

Afvalpreventie en hergebruik

Groene  leefomgeving

Ruimte voor bos, ontspanning en natuurbeleving

Ruimte voor volkstuinen, lokale landbouw

Groene ruimte en landschappen

Leefomgeving met minder milieuhinder

Groenere economie en transitie

Thema's energie, ruimtelijke orde , water, milieu, natuur, landbouw en voeding

 In de volgende legislatuur wil Groen de overgang naar duurzaamheid versnellen. Wij willen van de onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen, van klimaatneutraliteit, van gesloten kringlopen, korte ketens en nabijheid speerpunten van  ons lokaal beleid maken. Stappen die deze doelstellingen dichterbij brengen, maken lokale gemeenschappen immers weerbaarder tegen externe schokken (veerkracht).

Doelstelling 1 :
Een groen energiebeleid als opstap naar een klimaatneutraal Merelbeke

Om Merelbeke klimaatneutraal te maken, wil Groen Merelbeke een ambitieus energiebeleid voeren waarbij eigen groene energieproductie en klimaatneutrale woningbouw centraal staan. Maar ook de toegang tot groene energie is voor ons prioritair.

 Concrete actiepunten :

  • een eigen energiebeleid  dat ook voor nieuwe inkomsten zorgt, geven we vorm door initiatieven te ondersteunen inzake warmte-energiekoppeling, opwekking van zonne-energie en  windmolens.  Het huidig subsidiereglement passen we aan door  allerlei  duurzame maatregelen voor kleinschalige, lokale  energieopwekking aan te moedigen.  Ook zullen we de participatie van individuen (als belegging) of van wijken in het opwekken van groene stroom i.s.m. een bestaande groene stroomproducent  actief promoten.  Hiertoe plannen we contact met nabije gemeentes om ingeplande windmolenparken mee te participeren ( zie windmolenpark naast de E40 in Wetteren/Melle)
  • met  een dakisolatiescan en -premie voor energiebesparende ingrepen met duurzame materialen worden alle eigenaars/verhuurders gemobiliseerd hun dak te isoleren 
  • Merelbeke organiseert een groepsaankoop van duurzame isolatiematerialen. Om dit in goede banen te leiden,  wordt een woon-,  water- en energieloket opgericht dat gratis advies aan de burger verstrekt
  • vanaf 2018 is alle nieuwbouw CO2-neutraal
  • voor de realisatie van het klimaatneutraal actieplan 2030 wordt een klimaatverbond gesloten met alle actoren:  handelaars, bedrijven, verenigingen, scholen, individuele burgers
  • bij  de verhuur of verkoop van een woning, voert de gemeentelijke handhavingsambtenaar controle uit op de veiligheid, gezondheid (vochtigheid) en energiezuinigheid (isolatie)

 Merelbeke mét Groen in 2018:

De Merelbeekse huizen zijn geïsoleerd met duurzame materialen waardoor de stookkosten (en dito CO2-uitstoot) voor de bewoners aanzienlijk zijn gedaald.



 

 Doelstelling 2:

Maximaal behoud open ruimte door invoering verkavelingsstop

 De voorbije jaren werd de schaarse open ruimte in Merelbeke in sneltreinvaart verkaveld. Vooral in het reeds dichtbevolkte centrum en de Flora zorgen een tiental nieuwe verkavelingen voor extra druk op de woonkwaliteit en leefbaarheid. Honderden nieuwe woningen zullen de komende maanden en jaren worden opgericht waardoor Merelbeke langzaam maar zeker wordt volgebouwd. Vooral op het vlak van mobiliteit zorgt deze verkavelingsgolf voor steeds meer problemen. Maar ook de druk op kinderopvang, scholen (overvolle klasjes), sportinfrastructuur (overbezet zwembad)... neemt alsmaar toe.

 Concrete actiepunten :

  • Groen Merelbeke breekt met de huidige rampzalige aanpak  en voert een verkavelingsstop in. Aan de hand van een brede bevraging wordt vanuit deze verkavelingsstop een beleid voor de komende legislaturen uitgetekend en vastgelegd.
  • enkel in woongebied waar juridisch geen andere uitwijkmogelijkheid voor zou bestaan, kan nog gebouwd worden,  maar dan via het concept van de sociale ecowijk (cfr. thema Betaalbaar wonen, wijk Vauban in Freiburg).

Merelbeke mét Groen in 2024:

Een nieuwe sociale ecowijk wordt officieel ingewandeld. Rondom een centraal gelegen speelpark wonen een honderdtal gezinnen, jong en oud, meer- en minder begoeden.

Auto's staan buiten de wijk terwijl de net doorgetrokken tram een halte heeft aan de hoofdingang van de wijk. Een gemeenschappelijke volkstuin levert bijna het hele jaar door verse groenten. Via een avontuurlijk netwerk van trage wegen wordt de wijk verbonden met andere buurten en met het Gentbos.



 

 Doelstelling 3 :

Zuiver water als bron voor biodiversiteit en sprankelende recreatie

 De komende jaren investeert Merelbeke fors in waterzuivering om de vele waterlopen terug proper te krijgen. Naast de voordelen voor de bevolking ( geen geurhinder,  een betere hygiëne...) is dit ook voor alle leven in de bossen en natuurgebieden van cruciaal belang. 

Gelinkt aan het thema wonen wil Groen dat de watertoets ernstig wordt toegepast zodat er geen bouw-vergunningen worden toegestaan in waterziek gebied.  Merelbeke maakt in de volgende legislatuur eindelijk werk  van het scheiden van hemel- en afvalwater via een doordacht en stimulerend afkoppelingsbeleid. Dit is voor Groen  een belangrijk dossier dat het huidig bestuur compleet heeft verzuimd. 

Concrete actiepunten:

  • zuivering van de beken en grachten. Met een apart grachtenplan  wordt de bevolking gesensibiliseerd om enkel milieuvriendelijke wasproducten te gebruiken. Waar grachten de voorbije jaren onnodig werden gedempt, worden ze opnieuw in eer hersteld
  • na de realisatie van het Melsenbeekproject, willen we  de Schragebeek aanpakken. Eens die weer zuiver is , kunnen de vissen terug richting Makkegemse bossen doorzwemmen
  • de aanleg van een zwemvijver: Groen wil  een 'big jump' in eigen gemeente bv. in de Schelde-arm. Van de vier Schelde-armen is er één visvijver (Teirlinckput), twee zijn natuur ontwikke-lingszone (de Schelderode- en St. -Elooisput) en één is een gedempte arm in de Merelbeekse meers (rond het voetbalveld). Groen stelt voor die arm uit te diepen als zwemvijver en het aanpalende voetbalveld als lighooilandweide in te richten
  • de herinrichting van het molenvijvergebied en de bouw  van een  ecotunnel in Melsen. Groen pleit voor de bouw van een ecotunnel onder de Gaversesteenweg (100m voor Warandestraat). Dit is de enige groene plaats die de Makegemse bossen met de Scheldevallei verbindt. Zo zouden o.a. zoogdieren veilig de doorsteek kunnen maken.  Op termijn wil Groen ook een doorgang van de Makegemse bossen naar de Driesbeekvallei nl. onder de Hundelgemsesteenweg tussen Stokt en de Groenstraat. Deze wegen liggen nog in vrij open gebieden en op één van de weinige plaatsen waar we deze groene zones kunnen verbinden. Via landschaps-trechters zoals bijv. haagkanten kunnen dieren (bijv. reeën) geleid worden van de Scheldevallei en de Makegemse bossen  tot de Driesbeekvallei
  • bij de herwerking van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan is het belangrijk de beekdalen expliciet te koppelen aan de groene zones (groene  bpa, RUP's), zoals de Zwartebroekbeek (Bottelare ? Gentbos ), de Kerkesbeek tussen Munte en Scheldewindeke.

Merelbeke mét Groen in 2024 :

Wandelen langs zuivere beken en propere grachten in de valleien en bossen van Merelbeke wordt ten zeerste gesmaakt door de bevolking. Tijdens de zomer genieten honderden mensen van de natuurlijke zwemvijver aan de rand van de Scheldevallei.



 

 Doelstelling 4 :

Doorgedreven afvalpreventie en hergebruik

 Met Groen aan het roer, duikt Merelbeke onder de grens van 100 kilo restafval per inwoner door verdere sensibilisatie en acties. De aparte inzameling van GFT wordt grondig geëvalueerd en bijgestuurd.

 Concrete actiepunten:

  • in Merelbeke komt een echte kringwinkel  waar regelmatig sociale happenings plaatsvinden.  Dit zorgt voor nieuwe sociale tewerkstelling en maakt hergebruik van alle mogelijke gebruiksvoorwerpen meer populair
  • een jaarlijkse prijs wordt uitgereikt voor de duurzaamste winkel. Samen met de milieuraad worden criteria vastgelegd inzake grondstoffengebruik, het voorkomen van verpakking, energieverbruik...
  • de gemeente ondersteunt promotioneel de tweedehandsbeurzen  en op de gemeentelijke website wordt een tweedehandsplatform opgestart, voor aan- en verkoop van spullen binnen het grondgebied van Merelbeke
  • garageverkopen worden ondersteund net zoals tweedehands (fiets-) en andere markten
  • de mogelijkheid om te werken met ruildiensten en andere handelssystemen  worden onderzocht (zie ook doel 10)

Merelbeke mét Groen in 2018: 

De kringwinkel van Merelbeke draait op volle toeren. Naast een bloeiende  tweedehandshandel is het the place to be voor creatief Merelbeke met workshops over 'zelf kleren maken', 'naaien en breien' en 'ecologisch renoveren'. Vooral jongeren vinden de weg naar de Kringshop.


 


 

 

 Doelstelling 5:

Groene  leefomgeving met meer biodiversiteit

 Groen in de straat is een proces van lange adem. Sommige mensen hebben het moeilijk met bomen, bloemenperken of ander groen in de straat  en zien de gezonde kant, de gezonde lucht en het belang voor de biodiversiteit niet in. Het is nochtans een feit dat hoe dichter het groen bij de vervuiling (auto- en kacheluitlaten) aanwezig is, des te beter de zuivering verloopt. Groen maakt hiervan een positief verhaal en stelt volgende concrete actiepunten voor :

 Concrete actiepunten :

  • met een nieuwe gevelgroenpremie stimuleert de gemeente het buurt- en straatgroen
  • aanleg van groendaken worden actief gepromoot en gesubsidieerd
  • Merelbeke kiest resoluut voor een ecologisch park- en bermbeheer zonder pesticiden
  • elke deelgemeente adopteert i.s.m. Natuurpunt een dier (bijv. Schelderode gaat voor de vuursalamander) en een plant.  Vanuit de gemeente wordt een actieplan ontwikkeld en dit naar het voorbeeld van het poelenactieplan voor amfibieën
  • met scholen worden heel concrete acties opgezet. Om de speel- of sportplaats te vergoenen  kunnen bijv. meidoorns worden geplant als omheiningshaag. De eerstejaars mogen de haag planten en pas als ze in het zesde leerjaar zitten mogen ze de haag bewerken zodat de struik ook van onderuit terug kan opschieten.Het charter biodiversiteit (tal van actiepunten) wordt maximaal gerealiseerd

Merelbeke met Groen in 2018:

Elke deelgemeente heeft een groeiende populatie van een zeldzame soort op haar grondgebied. Munte ziet de  steenuilen terug toenemen, in Bottelare broedt een koppel kerkuilen, Schelderode telt steeds meer huiszwaluwnesten terwijl in de Flora voor het eerst een ooievaarsnest is vastgesteld.



 

 Doelstelling 6 :

Meer ruimte voor bos, ontspanning en natuurbeleving

 Merelbeke zet in op nieuwe bossen waarin gewandeld, gespeeld, gesport, gemediteerd ... kan worden. In het aan te planten sport- en/of geboortebos komt een Finse piste in hakselhout.  Bestaande bosjes (bijv. langs Guldensporenlaan) worden opgewaardeerd zodat meer mensen er van genieten.  Hierbij zijn toegankelijkheid en belevingswaarden cruciale punten : begaanbare paden, ook bij regen, en voldoende zitbanken. Een beleidsvisie wordt uitgewerkt om vast te leggen wat toegankelijk is voor wie en waarvoor:  wat is de meest kwetsbare natuur of wat kan maximaal ontsloten worden?

  Concrete actiepunten :

  • prioritair wordt een groen speelruimtenetwerk gerealiseerd waarbij alle speelruimten worden verbonden via  het tragewegennetwerk.  Een overzichtelijke kaart van Merelbeke nodigt elk gezin uit hiervan gebruik te maken. Ook een natuurwandelingenkaart wordt gepubliceerd
  •  naast  de erfgoedborden worden natuurbelevingsborden geplaatst die de wandelaar prikkelen te genieten van de omgeving. Hierbij wordt gefocust op enkele unieke eigenschappen van het gebied en hoe de bezoeker ze kan ontdekken. Concrete plaatsen: Gentbos, Makegemse bossen, Schelde- en Driesbeekvallei. Ook bij de merkwaardigste bomen van Merelbeke komen borden
  • op wandelroutes worden picknickplaatsen voorzien die kindvriendelijk zijn zoals de heksenkring-cirkel met berkenstoeltjes in het Makegembos. Een houten klouterpaard of een nagemaakte holle boom nodigen kinderen uit tot avontuurlijke spelactiviteiten
  • aan de randen van de bossen en natuurgebieden worden fietsstelplaatsen voorzien, aansluitingen op het  openbaar vervoer en enkele parkings voor auto's
  • het plan voor een regionaal bos tussen Makegem en Gontrode wordt eindelijk gerealiseerd.
  • het Liedermeerspark  in wijk Flora wordt ecologisch beheerd en actief ontwikkeld tot het natuur- en wandelpark voor alle Merelbekenaren

Merelbeke mét Groen in 2018:

Tijdens de zomer trekken steeds meer inwoners op avontuur in Merelbeke. Dankzij het net ingewandelde trage wegen wandelnetwerk kunnen trektochten van 5-10-15-20-25 km worden afgelegd doorheen heel Merelbeke. Te voert, per ezel of met de paardenkar. Tijdens de zomermaanden treden her en der muziekgroepen op waardoor steeds meer Merelbekenaren op reis gaan in eigen dorp. Want intussen krijgt ook het regionaal bos tussen Makegem, Munte, Bottelare, Lemberge, Landskouter en Gontrode  steeds meer vorm.


 


 

 

 Doelstelling 7 :

Ruimte voor volkstuinen, lokale landbouw en gezonde voeding

 Voor Groen is de aanleg van volkstuingebieden een belangrijk punt. Dat er is nood aan is, bewijst het succes elders in Vlaanderen. Groen pleit hiertoe voor de opmaak van een moestuinenbank door de milieudienst die gelinkt wordt aan gemeenschappelijke volkstuinen. Naast dit prioritair punt waarin de hele Merelbeekse bevolking kan meestappen,  wil Groen een groenere landbouw op ons grondgebied.

Concrete actiepunten :

  • Aanleg en inrichting van volkstuingebieden en opmaak van een moestuinenbank
  • Een groenere landbouw door de aanleg en onderhoud van kleine landschaps-elementen (KLE's), aanleg van amfibieënpoelen en meer akkerland voor natuurverbindingsstroken met bloemen en kruiden voor weide- en akkervogels (patrijzen, kwartels, gorzen, gele kwikstaarten). De boer zal hier uiteraard voor ondersteund worden, bv. met een natuurverbindingspremie
  • Steun aan hoeveverkoop en de promotie van streekproducten  o.a.  via het infomagazine en een wekelijkse markt
  • Maatschappelijk sterke verankering van de landbouw via het concept van zorg- en/of pluk boerderijenén vergoedingen voor ecologische diensten. Zorgboerderijen zijn land- of tuinbouwbedrijven waar mensen uit kwetsbare groepen opgevangen worden. Die opvang bestaat erin dat zij meedoen met de gewone activiteiten op het bedrijf. Op een plukboerderijen kan je zelf je groenten en/of fruit oogsten
  •  Indien landbouwers afhaken en hun domein verlaten, wordt op gepaste wijze gezocht naar nieuwe functies voor deze gebouwen (bijv. cohousing) waarbij zonevreemdheid wordt vermeden
  • Inzetten op gezonde voeding via de promotie van biovoeding, waterfonteinen,  een veggiedag per week en een ruimer aanbod aan groenten in scholen. Het sociaal restaurant kiest resoluut voor gezonde voedselcatering
  • Sociale economie wordt ingeschakeld voor  de catering naar scholen, rusthuizen?, met max. aankoop van lokale landbouwproducten

Merelbeke met Groen in 2018:

De modale Merelbekenaar heeft het plezier van tuinieren in eigen buurt (her)ontdekt en dankzij de sociale grootkeuken is gezonde voeding binnen handbereik van elke Merelbekenaar.



 

Doelstelling 8:

Kwaliteitsvolle groene ruimte en prikkelende landschappen

Groen gaat voor een geïntegreerde gebiedsgerichte  aanpak. Concreet beoordelen we Merelbeekse deelgebieden op hun huidige kwaliteit  en toekomstige ontwikkelingsmogelijkheden. We integreren natuur, landbouw, mobiliteit en ruimtelijke ordening in één visie.  Zo houdt de inrichting van de Scheldevallei rekening met natuurlijke en culturele aspecten zoals de herwaardering van de molen in Melsen.  Nieuwe ruimtelijke bestemmingen houden rekening met bestaande landschappelijke structuren (bijv. sportpark Molenkouter of het bedrijventerrein tussen Ringvaart en E40).

De enorme verscheidenheid aan landschappen bekijken we holistisch: als historische laag met natuur- en cultuurelementen en als drager van kwaliteit en identiteit van onze streek. Zo voorkomen we polarisering tussen natuur en verstedelijking, economie en landbouw. Een concreet project is de Kerkhoek aan de Pontweg waar de eerste kerk van Merelbeke stond. Deze archeologische site is nog intact en verdient opwaardering. Ook de hierbij aansluitende donk (Montoye) is van oudsher als akkergebied op oude kaarten ingekleurd.

Open ruimte kent een meervoudig gebruik. Naast landbouw is er plaats voor recreatie, erfgoed en natuur. Groen benadrukt  die verweving van functies.  Deze visie  betekent meer aandacht voor kwaliteit bij stedenbouw. Daarbij wordt bebouwing geïntegreerd in het landschap d.m.v. gepaste materiaalkeuze of beplanting. Denk hierbij aan het aanbrengen van streekeigen beplanting rondom de serres nabij Makegemse bossen of keuze van baksteengevels met klimplanten voor industriële nieuwbouw in woongebieden.

Concrete actiepunten :

  • het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) en de Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) worden bij de herziening grondig vergroend. Centraal daarbij staan dorpskernversterking en het maximaal behoud van de open ruimte.
  • unieke erfgoedlandschappen zoals de site rond het kasteel van Lemberge, de kerkhoek aan de Pontweg, de zinkdriesjes in Munte en de ruime omgeving achter de kerk van Bottelare krijgen extra bescherming.
  • de vele kerkhoven van Merelbeke worden aangename wandelparken met veel groen en inheemse bomen
  • een  Sportpark in Melsen nabij de Makegemse bossen past niet in deze visie en wordt definitief geschrapt.

Merelbeke mét Groen in 2018:

De afbraak van erfgoed(gebouwen, landschappen...) is omgekeerd in actieve herwaardering van de historische sites van Merelbeke. In plaats van verdere versnippering van de open ruimte, komt Merelbeke opnieuw op adem dankzij zichtbare groenassen die de grote natuur- en bosgebieden met elkaar verbinden.



Doelstelling 9:

Een aangename leefomgeving met minder milieuhinder

Anno 2012 worden nog steeds heel wat Merelbekenaren geraakt door vormen van milieuhinder zoals lawaai. Dit kan echt niet.  De aanpak van lawaaihinder veroorzaakt door zwaar vrachtverkeer, slechte wegdekken, quads of schreeuwerige toestellen verdient dan ook de hoogste prioriteit.  We vertrekken vanuit de inventarisatie van lawaaipunten die enkele jaren geleden reeds op ons grondgebied werd verricht en pakken eerst de grootste knelpunten aan. Bij de verlening van vergunningen  aan bedrijven staat de leefkwaliteit van de buurt voorop. Zeker in woongebied kan het niet dat een onderneming periodiek zorgt voor geur- of lawaaihinder, laat staan voor vervuiling van lucht of bodem. Ondanks de reeds jaren aangekondigde stop op het gebruik van pesticiden bij het onderhoud van de Merelbeekse parken en plantsoenen, is dit in de praktijk nog steeds niet het geval. Dit kan en moet dringend worden gerealiseerd. Groen pleit voor een strikte toepassing  van het voorzorgsprincipe bij de plaatsing van UMTS/GSM-masten op Merelbeeks grondgebied. Zeker in de nabijheid van scholen en Woon- en Zorgcentra (WZC) is maximale terughoudendheid geboden.

Concrete actiepunten :

  • trage wegen waar regelmatig gemotoriseerde snelheidsduivels passeren, krijgen antiquadborden
  • oude wegen  met losliggende betonplaten krijgen een nieuw geluidsarm wegdek
  • geen GSM/UMTS-masten in de nabijheid van schoelen en rusthuizen
  • pesticidengebruik door gemeentelijke diensten wordt tot nul herleid

Merelbeke mét Groen 2013

Om het milieu- en natuurprogramma te kunnen realiseren, wordt één schepen bevoegd voor energie, milieu, natuur, parken en plantsoenen (groendienst). Enkel zo kan een sterke, coherente visie worden omgezet in concrete realisaties op het terrein. Deze Groene superschepen voert via zijn bevoegdheden een gecoördineerd energie- en milieubeleid.



 Doelstelling 10 :

Aanwakkeren van debat over groenere economie en transitie

 De aanhoudende crisis veroorzaakte financieel leed bij heel veel mensen.  Groen wil dan ook initiatieven over andere handelssystemen (LETS-systeem) en/of een alternatieve munt (zoals het Toreken in Gent) een kans geven en ondersteunen. LETS staat voor Local Exchange Trading System. Het is een uitwisselingssysteem voor diensten maar ook voor goederen. Eigenlijk is dit niet nieuws want wat nu LETS noemt, gebeurde vroeger voortdurend. De mensen hadden meer contact met elkaar en hielpen mekaar ook vaker. Niet voor geld, maar omdat het leuk is mekaar te helpen of samen te werken

Ook het debat dat door het transitienetwerk Vlaanderen wordt gevoerd en de eventuele oprichting van een transitiegroep Merelbeke, kan op Groene steun rekenen ( www.transitie.be). Een transitiegroep tracht antwoorden te formuleren op vragen als 'hoe kan onze lokale gemeenschap een antwoord bieden op de uitdagingen en de kansen  van dalende olievoorraden en klimaatverandering?'.

Merelbeke met Groen 2018:

Een actieve Merelbeekse transitiewerkgroep ondersteunt steeds meer mensen in hun pogingen om de lokale economie te laten bloeien. Lokale productie van goederen en diensten krijgt steeds meer bijval en een nieuwe Merelbeekse munt ziet het licht : de Marila, genaamd naar de oorsprong van 'Merelbeke', Marila Baki (Gallo-Romeins voor 'beekje dat uitmondt in een meer').